De Deltagoot: van verboden terrein tot publieksattractie

De Deltawerken

Door de jaren heen heeft Nederland veel onderzoek gedaan en waterbouwkundige werken gerealiseerd om het land droog te houden, met als hoogtepunt de Deltawerken. Het waterloopkundig Laboratorium in de Noordoostpolder speelde een belangrijke rol bij de planning en aanleg van deze Deltawerken. Verschillende modellen werden op schaal aangelegd om de loop van het water te kunnen voorspellen. Naarmate er meer gebruik werd gemaakt van computermodellen, werden de fysieke modellen overbodig. Daarom werd in 1995 besloten de vestiging in de Noordoostpolder te sluiten en alle activiteiten in Delft te concentreren.

''Het Waterloopbos is uniek in Europa en zelfs in de wereld.''

Het Waterloopbos

In 2002 werd het terrein in de Noordoostpolder gekocht door Natuurmonumenten en kreeg het de naam ‘Waterloopbos’. Hier zijn de verschillende watermodellen nog steeds te bekijken. In het bos loopt een wandelpad langs de verschillende waterlopen. In november 2017 stelde Provincie Flevoland geld beschikbaar voor de uitvoering van een ontwikkelplan Waterloopbos: het moet een publiekstrekker worden met jaarlijks 150.000 bezoekers. Gedeputeerde Jan-Nico Appelman is enthousiast. “Het Waterloopbos is uniek in Europa en zelfs in de wereld. Hier in Flevoland is de basis gelegd voor de realisatie van belangrijke waterwerken over de hele wereld. Daar mogen we trots op zijn en dat is het waard om te bewaren voor de toekomst.”

De Deltagoot

De Deltagoot is het eerste monument in het waterloopbos dat gerestaureerd wordt. De Deltagoot is een betonnen bak van 240 meter lang, 5 meter breed en 7 meter diep, aangelegd voor onderzoek naar de  stormvloedkering in de Oosterschelde. De indrukwekkende goot waarmee jaren onderzoek werd gedaan naar golfbewegingen, wordt een soort levend monument. Combinatie A. de Jonge en Van Werven zijn gevraagd om samen met Natuurmonumenten mee te denken over mogelijkheden om de Deltagoot te ontmantelen. Het beton wordt na de ontmanteling zo bewerkt dat er mossen en varens op gaan groeien. De bijbehorende Deltahal wordt niet langer gebruikt en is gesloopt. Ook de rest van het terrein wordt teruggegeven aan de natuur.

Diverse werkzaamheden

Van Werven is in november 2017 begonnen met zijn werkzaamheden, die verdeeld zijn in twee fases: sloopwerk en grondwerk. “De Deltahal was het grootste gebouw dat gesloopt moest worden”, begint Gerard Koobs, projectleider bij Van Werven. ‘’Deze hal en andere elementen op het terrein, zoals klinkers, keerwanden en hekwerk, moesten verwijderd worden.  We hebben eerst alle niet-constructieve onderdelen en materialen voor hergebruik verwijderd. Daarna hebben we de hal constructief verzwakt, om hem vervolgens relatief eenvoudig omver te duwen. Vanaf de grond konden we de hal vervolgens verder ontmantelen. Als aanvullende opdracht op het sloopwerk, hebben we diverse onderdelen van de betonnen goot aangepast of verwijderd.‘’
De voormalige Deltagoot was gebouwd om een terreinophoging. We hebben ruim 50.000 kuub zand afgevoerd, zodat het terrein weer op gelijke hoogte kwam met de rest van het bos. In een volgende fase wordt een het terrein rondom de goot verdiept uitgegraven, zodat de goot zichtbaar in het water komt te liggen.

30 tons golfschot

In samenwerking met T. Pater Groep is op 22 maart het voormalige golfschot verwijderd. Dit zware schot van circa 30 ton krijgt een nieuwe bestemming nabij het nieuwe bezoekerscentrum. Als alle werkzaamheden aan de goot zijn afgerond, volgt de nieuwe inrichting van het terrein rondom de voormalige Deltagoot. Naar verwachting zal dit eind juli of begin augustus zijn.
 
Naast deze werkzaamheden heeft Van Werven ook een bijdrage geleverd in voorzieningen voor de bouwplaatsinrichting door het leveren van een grote hoeveelheid rijplaten. Op deze manier wordt de bouwplaats ook goed bereikbaar voor andere partijen en hun activiteiten. “Ook binnen dit project zie je dus weer een mooie samenwerking tussen de verschillende disciplines van Van Werven”, vertelt Gerard Koobs. De rijplaten zullen voorlopig nog even blijven liggen.

''Ook in dit project zie je weer een mooie samenwerking tussen verschillende afdelingen binnen Van Werven.''

Duurzaam verwerken

Bij de sloop van de Deltagoot kwam veel metaal vrij, een stroom die uiteraard gerecycled gaat worden. Ook andere vrijkomende materialen zullen gescheiden en gerecycled worden. Het puin wordt op locatie gebroken en vervolgens op andere projecten opnieuw toegepast. De afdeling bouwstoffen van Van Werven was verder medeverantwoordelijk voor de afvoer en afzet van de ruim 50.000 kuub vrijkomende zand.

​Recreatieve attractie

Na alle sloop- en grondwerkzaamheden zullen kunstenaars het werk overnemen: zij zullen van de Deltagoot een recreatieve attractie maken. Op moment van schrijven zijn andere partijen bezig om de betonnen goot te verfraaien. Via twee doorloopbruggen kan men ook in de goot kijken. Zo wordt een gebied dat vroeger verboden terrein was, omgezet tot een publieksattractie. Het streven is om het monument in september 2018 -precies 100 jaar na de aanname van de Deltawet- op een feestelijke wijze te openen. 

Bekijk voor meer beelden van de werkzaamheden de Deltagoot in Omroep Flevoland.